Tuzlu Yoğurt Nedir?

Tuzlu yoğurt Hatay yöresine özgü, günün her saatinde lezzetle yiyebileceğiniz kendine has lezzeti olan bir yoğurt türüdür. Tuzlu yoğurt kıvam olarak süzme yoğurda benzemektedir. Yöresel olarak üretilen tuzlu yoğurt, içerdiği yüksek miktardaki protein nedeniyle, günlük hayvansal protein ihtiyacını karşılamada önemlidir. Bu yazımızda tuzlu yoğurdun yapım aşamalarından, faydalarına, Hatay mutfak kültüründeki yerinden, kullanım yerlerine kadar bir çok bilgiyi bulabilirsiniz. İşte Hatay yöresel mutfağının vazgeçilmezlerinden olan tuzlu yoğurt...

Türkiye'nin her yöresinde, yoğurdun başka türlüsü sofralarda yer alır. Trabzon'da külek, Kilis'te yörük, Sivas'ta peskütan, Silivri'de ateş, Kars'ta kremalı kurutu, Denizli’de isli yoğurt, Burdur’da tuluk yoğurdu... İsimleri kadar lezzetleri de kendilerine has olan bu yoğurtların her biri, hemen hemen aynı tekniklerle mayalanır. Fakat Hatay'a özgü lezzetlerinden biri olan tuzlu yoğurt için durum biraz farklı. Tuzlu yoğurt, diğerlerine nazaran daha başka usullerle mayalanır ve uzun süre bozulmadan bir ya da iki yıl arasında tazeliğini korur.

Tuzlu yoğurdun yapıldığı bir zaman aralığı vardır. Tuzlu yoğurt yapımı otlakların çoğaldığı sütlerin yağlandığı zamana karşılık gelen Haziran ayına doğru başlar ekim ayı başlarında biter. Tuzlu yoğurdun bir diğer adı da kış yoğurdudur.

Tuzlu yoğurt inek veya keçi sütünden elde edilir. Ancak keçi sütüyle yapılan tuzlu yoğurdun kendine has bir kokusu ve aroması olduğundan genellikle inek sütü kullanılır. Bunun yanısıra hammadde olarak tamamen keçi sütü kullanılarak yapılan tuzlu yoğurdun daha fazla beğenildiği de bir gerçektir. Süt kaynatılır ve ılıklaşıncaya kadar bekletilir. İçine yoğurt eklenerek mayalanır. Mayasının iyi tutması için üzeri örtülerek sıcak ortamda olması sağlanır. Yoğurt geniş bir leğene boşaltılır. Hafif ateşte özellikle tahta bir kaşık yardımıyla sürekli karıştırılır ve dibinin tutması engellenir. Karıştırılırken içine yeteri kadar ayar tuzu eklenir. Yaklaşık 30 dakika karıştırılır ve üzeri göz göz olunca ocaktan alınır. İyice soğutulur ve kavanozlara konulur.

Keçi sütünden yapılan tuzlu yoğurdun özelliği kıvamlı ve pütürsüz olmasıdır. Keçi tuzlu yoğurdunun rengi ise süt beyaza çalar. Tadı hafif ekşimsi ve koyuluğu katı, ayrıca ağzınıza aldığınız anda kaymak gibi pütürsüz vaziyette damağınıza yayılır. İnek yoğurdundan yapılan ise rengi bulanık beyaz ve katılığı süzme yoğurt gibi olur. Cıvık ve pütürlüdür. Ağızda pütürlü bir tat kalır ve tuzlanmış süzme yoğurdu andırır.

Borani yemeklerinde, çorbalarda ve börek yapımında kullanılır. Ekşimsi ve yoğun bir tadı olan tuzlu yoğurt Antakya'da her şeye katık ediliyor. Sabah kahvaltılarının da vazgeçilmezidir. Zeytinyağı ve pul biberle karıştırılıp ekmeğe sürülür ve özellikle üstü kızartılarak yendiğinde tadına doyum olmaz.

Hatay'a özgü farklı lezzetlerinden birisi olan tuzlu yoğurt mide asidini dengeler, biriken şekeri dengeleyici özelliği vardır. Tuzlu yoğurt içeriğindeki iyod sayesinde vücut hücrelerinin çalışma ahengine de yardımcı olur ve insan vücudunu dengede tutar.